|
| |
Dönemler-İm Olarak İmgeler
Meryem Arıcan
Resim Sergisi
16.04.2011 - 04.05.2011
Niş Art Gallery
Fırın Sok. No: 11/A
Teşvikiye
Şişli
İstanbul
212-232 25 82
|
Genel Bilgi
İmleyen İmge
Meryem’in ikonografik dilinin ruhuna dokunabilecek ve onu deşifre edecek bir anahtar kelime veya kavram bulmak oldukça zor. Ancak onun simge yüklü resimleri kanalıyla bizlere fısıldadığı, gerçeklikle ilgili temel meselesini şu şekilde ifade etmek mümkün: Çağdaş yaşamın görsel kültür üzerine temellenen ve gittikçe metalaşan hakikat önerisi karşısında, iç dünya ve dış dünya arasındaki sınırların eridiği, hatta bu iki dünyanın birbirlerini yansıttığı bir evreni karşımıza çıkarır Meryem. Bu evren Jungcu bir evrendir; bilinçötesiyle bilinçli ilişki kuran, gözümüzün önündekini arketipiyle buluşturan ve en önemlisi resmi uzaktan izlenilen bir topos (mekân-tema) değil, bizi içine doğru çeken tılsımlı ayna gibi konumlandıran bir gerçeklik sunar. Kartezyen zekâdan, duyarlı hafızadan beslenen gerçekliğin odak noktası, izleyiciyi resimdekiyle buluşturmaktır, onu izletmek değil.
Oldukça girift bir alana dalan bu tavır, modern olanda (yani pozitifleşen ve sekülerleşende) yitip gidenin ardına düşmektir aslında. Meryem o yitip gideni geleneksel dünyadan günümüze uzanan imgeler evrenini hakikati taşıyanlarda arar. Bunu, hem dış dünyanın kültürel coğrafyasında hem de içeriyi var eden bilinçaltındakiyle etkileşime sokarak sağlar. Arkeolojik kazı alanına çevirdiği, bulup gün yüzüne çıkarttıklarıysa, tuvalde yer alışlarına kadarki tüm evreleri izleyiciye anlatırlar. Anlatırlar diyorum çünkü bu imgeler tıpkı figüratif Bizans mozaiklerinin veya ikonalarının içerdikleri anlatıyı hem izleyiciye okutmaları hem de mimikleri sayesinde izleyiciyle konuşmalarındaki gibi güçlere sahiptirler. Bu nedenle, Meryem’in anonim olan üzerinden kendini de içselleştirdiği ikonasının kataloğun kapağında yer alması tesadüf değil. Meryem, “Dönemler- İm Olarak İmgeler” başlığı altında topladığı üretimlerini, imgeler evrenini, kısacası kendi hakikatini bu okunan ve konuşan ikonayla bize anlatıyor.
Temel mesele buluşturmak ise, Meryem’in bu sergisinin kurgusunu oluşturan üretimleri bizleri ne ile buluşturur ve üretimleri belirleyen özne imgeler bize neyi anlatır? Hem her bir dönemi hem de im olarak imgeleri biçimlendiren ana kurgu, yaşamla özdeşleşmiş ana tanrıçanın hikâyeyi doğuran, izleyiciyi anlatının içine çeken dominant varlığıdır. Taht, sahne veya mekânın ekseninde konumlanan figürlerin heykel gibi güçlü bedenlerinin aksine ruhlarının derinliklerindeki muamma adeta yüzlerine sinmiştir. Dışarıyı temsil eden beden ve içeriyi yansıtan yüz arasındaki bu gerilimli ilişkiyi işaret eden ve öznelerin hikâye anlatıcısı rolünü üstlenişi, Meryem’in Bedia Muvahhit, Safiye Ayla ve Semiha Berksoy’u tema olarak ele aldığı triptikte kendini açıkça belli eder. Her üçü de erken cumhuriyet döneminin batılılaşmacı kültür politikası içerisinde, ideal Türk kadını imajını icra ettikleri sanat dallarıyla inşa eden ve bu nedenle hayattayken rol modeline dönüşmüş öznelerdir. Her üçünün de kişisel biyografilerini inkılap tarihiyle özdeşleştirmeleri, hikâyenin dışarıdan içeriye, bilinenden özele doğru evrilmesine olanak verir; üç kadının etten kemikten bedenleri, gücün heykelleşmiş ifadesine bürünür. Nitekim bu dönüşüm, Meryem’in tüm resimlerindeki düşünsel arka planı belirleyen, fügürlerin ana strüktürlerini veya biçimsel arketiplerini fonda gizlice ve sessizce yer alarak oluşturan Kybele’yi karşımıza çıkarır. Bir imleyen imge olarak Kybele, cumhuriyet kızlarını yakın tarihin tanrıçalarına dönüştürür. Dahası, hikâyeyi doğuran ana tanrıça, kimi zaman aşikar kimi zaman da örtülü biçimlerde, izleyiciyi Meryem’in yaşam öyküsüyle buluşturur.
Sinan Niyazioğlu
5 Nisan 2011, İstanbul
|
|
Serginizi
burada duyurabilirsiniz...
Hizmetlerimiz
sergirehberi@gmail.com
|
|
|
|
