SergiRehberi Arşivinden:
Güncel Sergi
Gelecek Sergi
Geçmiş Sergiler
Tarihi Havagazı Fabrikası, İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından gerçekleştirilen restorasyon çalışmalarıyla, kentin önemli kültür merkezlerinden biri haline getirilmiştir. Havagazı Fabrikası Restorasyon Projesi gereğince, 23 bin 250 metrekarelik açık alan üzerindeki 2 bin 850 metrekarelik inşaat alanına sahip tescilli yapılar dışındaki tüm yapılar yıkılıp, dev baca güçlendirilmiştir.
19. Yüzyıl'ın ikinci yarısında ticaret hacmindeki hızlı büyümeyle birlikte, İzmir'in sanayi yaşantısında da önemli gelişmeler yaşandı. İplik fabrikası, havagazı fabrikası, su fabrikası gibi büyük sanayi işletmeleri açıldı. İzmir'de ortaya çıkan sanayi kuruluşları, Aydın Garı ve iskeleye yakın olması nedeniyle bu kesimlerde yer aldı.
1857 yılında Andre Morchais adındaki girişimci, Paris Gaz Şirketi adına İzmir'de bir havagazı fabrikası kurmak için Osmanlı Devleti'ne başvurur. Ancak ölümü ile başvuru geçerliliğini kaybeder. İlk girişimden sonra bu kez 1859 yılında İstanbullu gazeteci A.Edwards, İzmir'de havagazı fabrikası kurmak için Osmanlı Devleti'ne başvurur. Başvuru, 40 yıllık imtiyazla onaylanır. Fabrikanın yapımı 1862 yılında başlar. Havagazı üretim tesisi, merkezi Glasgow'da bulunan "Lanloux and Sons" fabrikası tarafından kurulur. Fabrikanın kuruluş çalışmaları sürerken, kent içi nakil şebekesi de hazırlanmıştır. Fabrikanın kuruluşu sırasında kent içi aydınlatma için 600 fener öngörülmesine karşın, kentin hızlı büyümesiyle bu sayı 3000'e ulaşacaktır. Bu nedenle fabrikada zaman zaman kapasite artırımı için ekler inşa edilmiştir. Fakat 1900'lü yılların başında elektrik kullanımın yaygınlaşmaya başlamasıyla, 1904 yılından itibaren İzmir'in aydınlatılmasının elektriğe dönüşüyle, havagazı kullanımı mutfaklarla sınırlanmış. 1. Dünya Savaşı başlarına kadar hem gaz hem de elektrikle aydınlanmaya devam edilmiş ancak daha sonra havagazı ile aydınlanma terkedilmiştir. Cumhuriyet Dönemi'nde yabancı şirketlerin imtiyazları uzatılmadığından, belediyeye devredilmiş ve havagazı, mutfaklarda kullanılmaya uzun süre devam etmiştir.
1955 yılında kapatılan fabrika binalarının büyük bir bölümü günümüze ulaşamamıştır. Son olarak ESHOT ve İZULAŞ tarafından kullanılan fabrika binası, koruma kurulundan gerekli izinler alındıktan sonra restorasyon çalışmaları başlamıştır. Fabrika sahasındaki dökümhane binası kafeterya olarak planlanırken, depo binaları da sergi salonu ve sanat atölyeleri şeklinde düzenlenmiştir. Diğer tescilli yapılar ise okuma salonu satış birimi ve idari bina olarak kullanılmak üzere restore edilmiştir. Alanın gerisinde kalan iki katlı betonarme bina da yenilenmiştir.
Yapılan alt yapı çalışmaları sırasında alanda elde edilen orijinal taş kaplamalar, şu an kafeterya olarak kullanılan bina etrafında değerlendirilerek eski doku yaratılmaya çalışılmıştır. Eskiden gaz depolama işlevi gören gazometrenin izi, otopark alanında farklı malzeme kullanılarak gösterilmiş, ayrıca sembolik olarak sergi ve atölye binalarının önünde, çelik konstrüksiyon imalatla canlandırılması da yapılmıştır. İzmir'de sanayinin gelişmesinde önemli rol oynayan, 2008 yılı Aralık ayı sonunda hizmete alınan yapı, uzun yıllar sonra, bu kez kültür sanat ağırlıklı bir çekim noktası olarak yeniden kent yaşamında yer almaya başlamıştır.
|
Serginizi
burada duyurabilirsiniz...
Hizmetlerimiz
sergirehberi@gmail.com
|
|
|
|
